Franchising, een groeiend businessmodel in de Belgische foodretail

Het starre Belgische arbeidsregime is onhoudbaar voor retailers die met internationale concurrenten en grillige consumenten moeten afrekenen. Dan brengt het franchisemodel redding, ook bij andere ketens.

Mentale switch

Het voornemen van Delhaize om alle 128 geïntegreerde filialen over te dragen aan zelfstandige ondernemers is eigenlijk het de logische voortzetting van een trend die al veel langer bezig is in de retailsector, en zeker – maar niet uitsluitend – in de supermarktbranche. Een ruime meerderheid van de vestigingen van Delhaize zijn franchisewinkels van AD Delhaize, Proxy Delhaize en Shop&Go die steeds meer marktaandeel winnen.

Bij Carrefour is dat niet anders: enkel de hypermarkten en enkele tientallen supermarkten in Vlaanderen zijn er nog geïntegreerde filialen. Alle andere winkels Carrefour Market en Carrefour Express worden door zelfstandige ondernemers/ franchisenemers uitgebaat. Het is geen geheim dat topman Geoffroy Gersdorff werk maakt van een mentale switch op het hoofdkantoor, dat voortaan “Service Center” heet omdat het ten dienste moet staan van die winkelpunten. 

Expansie via franchise

Zowel voor Delhaize als Intermarché, dat onlangs 86 winkels van de groep Mestdagh overnam, zijn geïntegreerde filialen geen optie meer: hun succesvol model is volledig op ondernemerschap gebouwd.

Ook de groep Louis Delhaize evolueert al even in dezelfde richting: de gelijknamige buurtwinkels zijn zelfstandigen, net als de Delitraiteurs en een deel van de Match-supermarkten, die nu de overstap maken naar het uithangbord Louis Delhaize. De expansie bij Albert Heijn verloopt nog uitsluitend via franchise, verklaard directeur Raf Van den Heuvel. Slechts 25 van de 74 Belgische winkels zijn filialen en het zullen er wellicht nooit méér worden. Ook een groot deel van de Jumbo-supermarkten in Vlaanderen wordt door franchisenemers uitgebaat. Ook de retailer Retail Partners Colruyt Group heeft een franchise-afdeling voor Spar. De andere Spar-licentiehouder, Lambrechts, werkt enkel met zelfstandigen, op een zeldzame pilootwinkel na.

 Zullen andere retailers het voorbeeld van Delhaize volgen?

Veranderend koopgedrag, de groei van e-commerce en de komst van nieuwe internationale spelers vergen nu eenmaal meer flexibiliteit van retailers, en die dreigt onbetaalbaar te worden. Consumenten verwachten bijvoorbeeld dat winkels op zondag open zijn, maar met een zondagspremie van 300% is dat voor filialen geen rendabele optie. Terwijl zelfstandigen dat probleem niet hebben. Een zelfstandige ondernemer heeft immers een grotere commerciële dynamiek, vecht voor zijn zaak en staat ook dichter bij de klanten.

Het is niet uitgesloten dat meer retailers het voorbeeld van Delhaize volgen? Dat lijdt eigenlijk geen twijfel, de beweging is immers al ingezet. In Frankrijk is Carrefour bijvoorbeeld begonnen met het franchiseren van hypermarkten. Er is geen reden waarom dat ook niet in België zou kunnen: dat lijkt slechts een kwestie van tijd.